Bowling
(ang. ten-pin bowling) – rodzaj gry w kręgle. Jest to najpopularniejsza odmiana gry w kręgle. Została stworzona w oparciu o kręgle klasyczne.
W odmianie tej występuje dziesięć pinów ustawionych w trójkąt. Gracz ma za zadanie strącić je w jak najmniejszej liczbie rzutów. Aby strącić je wszystkie w pierwszym rzucie należy uderzyć kulą między pierwszy a trzeci pin (kręgiel) – w przypadku graczy praworęcznych. Między pierwszy a drugi pin dla osób leworęcznych.
Gra w kręgle to świetny sposób na aktywne spędzanie czasu z rodziną albo przyjaciółmi. Dostarcza rozrywki, a przy tym uaktywnia specyficzne partie mięśniowe. Bowling to także bardzo popularny sport. Kręgielnia jest niemal w każdym mieście w Polsce.
na czym polega gra
Kręgle to rodzaj gry w kule, której historia sięga starożytności. Zadaniem uczestnika jest strącenie kręgli stojących na końcu drewnianego toru. Do dyspozycji ma tylko kulę o obwodzie 27 cali. W zależności od osobistych preferencji gracz może wybrać cięższą lub lżejszą kulę, ale niezależnie od wagi wszystkie one mają tę samą wielkość.
Celem gracza jest strącenie wszystkich kręgli „za jednym zamachem”, tzn. rzucając tylko raz. Jeśli się to jednak nie uda, może rzucić ponownie. Gra w kręgle ma 10 rund (kolejek) w których każdy z graczy może rzucić dwa razy.
historia
W latach trzydziestych XX wieku w dziecięcym grobie w Egipcie brytyjski antropolog Sir Flinders Petrie odkrył zestaw przedmiotów, które według niego służyły do prymitywnej formy gry w kręgle. Oznaczałoby to, że historia bowlingu sięga 3200 roku p.n.e.. Istnieją znaczące dowody na to, że pewna forma bowlingu była modna w Anglii w 1366 roku, kiedy to król Edward III miał zakazać tego sportu, chcąc by jego oddziały skupiły się na łucznictwie. Do tego czasu istniało wiele odmian gier z kręglami oraz gier, w których kulę rzucano w przedmioty inne niż kręgle. Sugerowałoby to, że gry te rozwijały się z upływem czasu, od dawniejszych czasów.
W Europie Zachodniej istniało i nadal istnieje wiele odmian dziewięcio-kręglowych. W Ameryce dyscyplina ta miała swoje lepsze i gorsze okresy. Prawo stanu Connecticut z 1841 roku zdelegalizowała wszelkie tory do „gry w 9 słupków”, prawdopodobnie dlatego, że bowling w znacznym stopniu wiązał się z hazardem. W odpowiedzi wielu wielkich przemysłowców utworzyło tory do gry w swoich rezydencjach. Nie ma pewności co do tego, gdzie wyewoluował bowling, czyli odmiana dziesięcio-kręglowa, ale na początku XX wieku był już szeroko rozpowszechniony.
Wszyscy znamy filmową historię rodziny Flinstonów, których ulubiona rozrywką była gra w kręgle. Choć wydaje się to nieprawdopodobne to twórcy animacji nie przesadzili zbytnio z fantazjowaniem w tym aspekcie, ponieważ historia kręgli sięga czasów najdawniejszych. Dowody poświadczające istnienie tej dyscypliny znaleziono np. w egipskich grobowcach. Według istniejących źródeł historycznych również w czasach Juliusza Cezara gra w kręgle była popularna, a w średniowiecznych Niemczech rzucanie kulą do celu uważano nawet za element obrządku religijnego. Do Stanów Zjednoczonych kręgle dotarły dzięki holenderskim osadnikom, którzy rozpowszechnili za oceanem zasady gry. Warto wiedzieć, ze to właśnie Amerykanom zawdzięczamy obowiązujący do dziś podział na kręgle klasyczne i bowling.
Musiało minąć sporo czasu, żeby grę w kręgle zaczęto traktować jak sport, a nie tylko rozrywkę. Charakter dyscypliny sportowej kręgle uzyskały dopiero na przełomie XIX i XX w.
odmiany
Choć przyjęło się używać jednego określenia – kręgle, to tak naprawdę występują dwa rodzaje tej popularnej gry: bowling, w którym zawodnicy rzucają kulą z trzema otworami i celują do dziesięciu kręgli oraz kręgle klasyczne, w których celów do strącenia jest dziewięć, a kula nie ma otworów na palce. To właśnie bowling zyskał popularność na całym świecie i najczęściej to bowling mamy na myśli, mówiąc „kręgle”.
Poza ogólnym podziałem na kręgle klasyczne i bowling można wyróżnić jeszcze bardziej szczegółową klasyfikację. Według niej kręgle dzielą się na następujące gatunki:
– kręgle parkietowe,
– kręgle klasyczne,
– bowling,
– bowls.
tor
Tor do gry w kręgle jest długi na 18 m i szeroki na 1 m. Z obu stron parkietu znajdują się rowy, w których ląduje kula, jeśli spadnie z toru. Śluzy umożliwiają powrót kuli na początek toru.
Powierzchnia toru do kręgi powinna być idealnie gładka tak, żeby nierówności nie wpływały na zmniejszenie celności rzutu. Ponadto panele, z których tor do kręgli jest wykonany muszą spełniać ściśle określone warunki dotyczące np. współczynnika tarcia.
kule
Fundamentalnym elementem dla gry w kręgle jest odpowiednio dobrana kula. Ta do bowlingu ma trzy otwory na palce. Wielkość kuli i szerokość otworów gracze mogą dobierać według indywidualnych preferencji. Ważne, żeby palce środkowe wchodziły w otwory do drugiej kostki, a kciuk schował się cały. Dłoń powinna przylegać do kuli, ale bez konieczności ściskania jej. Klucz do oddania dobrego rzutu w grze w kręgle to dobrze dobrana kula.
Zasady
Gra w kręgle składa się z dziesięciu kolejek, w których każdy z zawodników może oddać po 2 rzuty. Ostatnia runda jest wyjątkowa i pozwala graczom na rzucenie kulą trzy razy. Zasadniczo celem gry jest strącenie wszystkich dziesięciu kręgli stojących na końcu toru. Najlepiej, jeśli uda się to zrobić już w pierwszym rzucie, jeśli nie – gracz może rzucić ponownie. Za liczbę strąconych kręgli zawodnicy dostają punkty.
Punkty są przyznawane w sposób premiowy, jeśli uda się przewrócić wszystkie kręgle w jednym podejściu. Wtedy mamy tzw. strike, który oznacza, że gracz otrzymuje od razu dziesięć punktów i podwójną liczbę punktów za strącone kręgle w kolejnych rundach. Natomiast spare to sytuacja, w której graczowi udało się przewrócić w sumie dziesięć kręgli w ciągu dwóch rzutów. Spare pozwala na przyznanie zawodnikowi dziesięciu punktów plus punktów równych liczbie strąconych kręgli w następnym rzucie. Ostatnia runda gry w kręgle jest wyjątkowa. Jeśli bowiem w trakcie ostatniej kolejki uda się uzyskać strike, gracz ma prawo do dwóch dodatkowych rzutów. Natomiast spare w ostatniej kolejce pozwala bowlerowi na podjęcie jednej, dodatkowej próby strącenia kręgli.
Do szczególnych sytuacji, jakie mogą się pojawić w trakcie gry w kręgle należy również tzw. split. Split oznacza, że po pierwszym rzucie kręgle znalazły się tak daleko od siebie, że ich strącenie byłoby raczej niemożliwe. Natomiast, jeśli po drugim rzucie pozostały jeszcze nietknięte kręgle, to mówimy o tzw. open frame. Wówczas wynik zawodnika jest równy liczbie strąconych w trakcie obu rzutów kręgli.
Bardzo ważne podczas gry w kręgle jest także przestrzeganie linii spalonych. Linia spalonych wyznacza moment, w którym powinna zatrzymać się stopa zawodnika, kiedy ten oddaje rzut. Ponadto na trasie rozbiegowej zaznaczone są także dwie inne linie. Pierwsza znajduje się w odległości 4,5 metra od linii spalonych, a druga – 3,6 metra. Młodym adeptom kręgli i dzieciom zdecydowanie łatwiej będzie oddać celny rzut, jeśli wezmą krótszy rozbieg. Natomiast profesjonalni gracze, którzy stawiają większe kroki, mogą startować z odleglejszej pozycji. Warto też przed rozpoczęciem gry zapytać w kręgielni o odpowiednie buty do kręgli. Odpowiednie, czyli takie, których podeszwa pozwala na delikatny poślizg. Taki efekt dodatkowo poprawia skuteczność rzutów.
- „strike” – gracz otrzymuje 10 punktów + liczbę punktów równej liczbie kręgli strąconych w dwóch następnych rzutach.
Przykład: zawodnik w pierwszej rundzie zdobył strike, w drugiej rzucił 3 w pierwszym i 6 w drugim rzucie, ma zatem 10 + 3 + 6 = 19 punktów (łącznie 19 strąconych pinów),
- „spare” – gracz otrzymuje 10 punktów + liczbę punktów równej liczbie kręgli strąconych w następnym rzucie.
Przykładowo jeśli zawodnik w pierwszej rundzie zdobył spare (np. 6 + 4), w pierwszym rzucie drugiej rundy strącił 3 piny, a w drugim 6, to zdobywa (6 + 4) + 3 = 13 punktów (łącznie 13 strąconych kręgli).
Jeśli zawodnik zrobi strike (spare) w ostatniej rundzie, to ma dodatkowe dwa (jeden) rzuty w celu określenia wartości tego strike (spare). Punkty z dodatkowych rzutów są naliczane raz.
- „split” – układ kręgli, który pozostał nam po pierwszym rzucie. Cechami charakterystycznymi splita są brak kręgla nr. 1 oraz pozostałe po rzucie kręgle oddalone w odległości większej niż obok siebie. Uzyskanie w tym wypadku „spare’a” jest zazwyczaj trudne i wymaga – w zależności od sytuacji – umiejętności lub szczęścia.
- „miss” – gracz zbija część kręgli w pierwszym rzucie, a drugi jest niecelny. Otrzymuje liczbę punktów równą zbitym kręglom w rzucie pierwszym.
- „foul” – przekroczenie linii rzutu – jeżeli gracz zbił kręgle, punkty nie są liczone, ale rzut tak.
Punktacja
- Maksymalny wynik w jednej grze to 300 punktów. Tzw. perfect game.
- Rzucając 9 i spare przez całą grę możemy osiągnąć wynik 190 pkt.
- Rzucając same 9 bez spare’ów przez całą grę możemy uzyskać wynik 90 pkt.
Chwyt i kroki
- Kulę chwytamy wkładając do otworów cały kciuk oraz palce środkowy i serdeczny. Palce wkładamy do drugiego stawu palców (paliczek dalszy i środkowy). Ważne jest, żeby otwory były jak najbardziej dopasowane oraz w odległości takiej, która umożliwia pewny chwyt i trzymanie kuli.
- Kroki – tradycyjny rozbieg przed rzutem składa się z 4 kroków. Pierwsze trzy powinny być wykonywane prosto, zdecydowanie do przodu. Ostatni, czwarty krok zakończony jest poślizgiem lewej nogi (dla graczy praworęcznych)
Linki zewnętrzne
Zapraszamy do odwiedzania profilu facebook’owego klubu
https://www.facebook.com/KBSUWALKI/.
Dziękujemy.
Zarząd Suwalskiego Stowarzyszenia Bowlingowego.